Lezing fotografiegeschiedenis 'Van uitzicht naar inzicht'

Naar aanleiding van onze fototentoonstelling “Aan de basis...” in het gemeentehuis van Someren werd vanmiddag een lezing gehouden door Femke van Heugten. De lezing vond plaats in de raadzaal van het gemeentehuis in Someren.

Femke is oorspronkelijk afkomstig uit Asten en is als beeldend kunstenaar/fotograaf sinds een paar jaar werkzaam als docent en ontwikkelaar van educatieve projecten. Zij geeft regelmatig workshops en lezingen over fotografie in opdracht van o.a. het Nederlands Fotomuseum, de Fotoacademie, Stichting Buitenkunst en Kunsthal Rotterdam.

Femke sprak over de fotografiegeschiedenis vanuit het thema “Van uitzicht naar inzicht”. Zij richtte de blik op de kunsthistorische geschiedenis van de fotografie, vanuit het heden naar het verleden. Zonder haperingen kwamen de nodige data en vreemde namen van fotografen voor het voetlicht en op een logische manier werden onderwerpen met elkaar in verband gebracht. Een rode draad in de lezing vormde de beleving en betekenis van fotografie.

Door een groot aantal leden van fotokring Beeldhoek, familie, kennissen en andere belangstellenden werd de lezing bezocht. Femke vertelde op een bevlogen frisse en inspirerende manier. Haar opleiding, kennis en kunde was duidelijk. Op vragen werd handig ingespeeld, zonder de rode draad te verliezen.

Hoe nemen wij waar? Wat is waar? Achtergronden over historische foto's zoals de foto van de eerste stappen op de maan of de foto van de Reichstag tijdens de bevrijding van Duitsland. Foto's vaak als monument, onuitwisbaar, diep in ons geheugen gegrift, maar de achtergrond kenden we niet. Hoe kwamen ze tot stand. Was het moment wel 'het' moment? Was de combinatie van beeldelementen wel echt zo toevallig? Tegenwoordig hebben we Photoshop... maar vroeger hadden ze ook wel wat mogelijkheden om beelden aan te passen of meer kloppend te maken. Doordrukken, tegenhouden, zijn wel het meest gewoon, maar mag je bijvoorbeeld 2 foto's binnen de seconde gemaakt, samenstellen tot een foto? Mag je een moment overdoen? Mag je stukjes weg gummen om het mooier of spannender te maken? Beeldmanipulatie is al zo oud als de fotografie. Was het vroeger met de schaar en wat plak, tegenwoordig gaat het heel subtiel met Photoshop.

Het kader of de manipluatieruimte voor de journalist is gering. Het moet naturel er is weinig speelruimte. De ethiek van de journalistiek. Geef ons maar het kader van de vrijetijds fotograaf. Hij mag alles maken, als hij maar eerlijk is over zijn bedoeling. Het kader van de surrealist, de vorm, de boodschap. Met welke bedoeling fotograferen we eigenlijk?

De eerste foto in de wereld. Welke definitie hanteer je dan? Het eerste beeld wat op een drager werd vastgelegd? Hoe zat het ook al weer? Was het de bij de meesten onder ons bekende Daguerre of was het toch iemand anders.. Niépce? Hoe kwamen die foto's tot stand? Het moment, zeg maar 8 uur belichten. Portretten maken met een vastgezet hoofd, of een op de stoel vastgebonden kind. Verder ging het ook over 'de meester' van het puur technisch fotograferen. Opnemen en printen op analoog materiaal met een maximale zwart wit toonschaal.Ansel Adams, de zwart wit drukkers onder ons (dat is uit de oude doos) kennen hem vooral van het zône systeem. Tegenwoordig hebben we HDR, het werken in lagen.

Verder kwamen ook voorbij André Kertész, Rineke Dijkstra, Camille Silvy, Edward Steichen, Alfred Stieglitz, Jacques-Henri Lartigue, Karl Blossfeldt, de methodische benadering van de Becher(s), Martin parr, Dorothea Lange, Martien Coppens, Jeff Wall en een van mijn favorieten Ad van Denderen met Go no go maar dat laatste heeft ook wel iets met één van de hoofdthema's in mijn werk te maken.

Terugkijkend op vanmiddag: Je kunt natuurlijk een boek pakken en het zelf allemaal eens lezen. Maar blijft het dan ook zo hangen? Wat is er leuker om iemand met passie te horen vertellen en gemakkelijk te zien schakelen tussen de verschillende kunstvormen? We laten het maar even bezinken. Genoeg namen, genoeg inspiratie om er weer eens tegen aan te gaan.

Femke bedankt!

Over de Tentoonstelling "aan de basis" op het blog

Over de Tentoonstelling "aan de basis" op de site van de gemeente Someren